Ασπρής Νίκος Εγγεγραμμένος Συμβουλευτικός Ψυχολόγος Τηλέφωνο: +357 22 254 585
Αντρες Vs Γυναίκες: Απο τις διαφορές στις διαφωνίες
Από τον καιρό ακόμα των πρωτόπλαστων, του Αδάμ και της Εύας, ήταν φανερό ότι μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες στη συνύπαρξη κάθε ζευγαριού θα ήταν η μεταξύ τους επικοινωνία. Λες και γυναίκες και άντρες δημιουργηθήκαν με τόσο διαφορετικά υλικά που καθιστούν την αρμονική ανάμεσα τους σχέση σχεδόν αδύνατη. Γυναίκες και άντρες διαχρονικά, σε όλες τις εποχές, σε όλες τις ιστορικές περιόδους μοιάζουν με αντίπαλους μονομάχους που βρίσκονται σε πολεμική αρένα. Ακόμα και σήμερα, όπου η λεγόμενη ισότητα των δύο φύλων έχει επιτευχθεί, γυναίκες και άντρες εξακολουθούν να βρίσκονται σε μια διαρκή ένταση.
Στις μέρες μας, η ρομαντική αγάπη πλέον θυμίζει κάποιο γραφικό αστείο και αντιμετωπίζεται από πολλούς με κυνισμό και καχυποψία, οι μακροχρόνιες σχέσεις και οι γάμοι απειλούνται διαρκώς με κατάρρευση και η εργένικη ζωή με τις εφήμερες απολαύσεις βρίσκεται στο αποκορύφωμα της.
Παρόλα αυτά η πλειοψηφία των ανθρώπων ακόμα και σήμερα, όπως εξάλλου συνέβαινε πάντα, εξακολουθούν να αναζητούν τον μεγάλο έρωτα και την αιώνια αγάπη σαν τη μοναδική ικανοποιητική απάντηση στο νόημα της ύπαρξης.
Μπορεί λοιπόν οι συντροφικές σχέσεις να εξακολουθούν να βρίσκονται σε κρίση και τα δεσμά του γάμου σε πολλούς να φαντάζουν μόνο ως δεσμά, αυτό όμως δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι η σχέσεις των ζευγαριών έχουν χάσει κάτι από την μαγική τους δύναμη. Εξάλλου, τόσο στις ομάδες των νεαρών παιδιών, όσο και στους ονομαζόμενους Singles αλλά ακόμα και στους πιο έμπειρους βετεράνους των σχέσεων, διαπιστώνεται ένας έντονος πόθος μιας σταθερής σχέσης ζευγαριού, περισσότερο από ό,τι εικαζόταν μέχρι πρότινος. Οι σχέσεις εξακολουθούν να έχουν μια προτεραιότητα στις αξίες των ανθρώπων.
Εσένα αγάπησα;;; Συμφωνίες, διαφωνίες και αδιέξοδα
Άνθρωποι που αγαπιούνται αδυνατούν στην καθημερινότητα τους να επικοινωνήσουν, οι άντρες υποστηρίζουν ότι φταίνε οι γυναίκες και οι γυναίκες ότι δεν υπάρχουν πια άντρες. Ο έρωτας μοιάζει με ναρκοθετημένο πεδίο και οι σχέσεις με συμβόλαια που έχουν ημερομηνία λήξης. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τις σχέσεις (αν και ποθητές) τόσο δύσκολες; Τι είναι αυτό που οδηγεί ολοένα και περισσότερα ζευγάρια στο χωρισμό και έναν στους τρείς γάμους στο διαζύγιο;
«Γυναίκες από την Αφροδίτη και Άντρες από τον Άρη» ή ζευγάρια σε σύγχυση
Έχει αποδειχθεί και επιστημονικά ότι ο αντρικός και ο γυναικείος εγκέφαλος λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο. Έχουν καταγραφεί σημαντικές διαφορές σε κάποιες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον τρόπο που οι άνθρωποι σκέφτονται και βιώνουν τα συναισθήματα, τη μαθηματική λογική, την αντίληψη του χώρου και την αντιληπτική ταχύτητα, ακόμα και την αίσθηση του χώρου και του ήχου.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι χωρισμένος σε δύο ημισφαίρια τα οποία είναι υπεύθυνα για διαφορετικές λειτουργίες. Το αριστερό ημισφαίριο ευθύνεται για την λογική και το δεξιό για το συναίσθημα και τη φαντασία. Και ενώ άντρες και γυναίκες έχουν εξίσου ανεπτυγμένα και τα δύο ημισφαίρια η μεγάλη τους διαφορά βρίσκεται στον τρόπο που τα χρησιμοποιούν. Οι γυναίκες επειδή διαθέτουν μεγαλύτερα κανάλια επικοινωνίας των δύο ημισφαιρίων μπορούν να αντιμετωπίζουν μια κατάσταση χρησιμοποιώντας και τα δύο τους ημισφαίρια δηλαδή και την λογική και το συναίσθημα. Αντιθέτως οι άντρες χρησιμοποιούν κατ΄ επιλογή το ένα από τα δύο ημισφαίρια και έτσι επιστρατεύουν ή την λογική ή το συναίσθημα. Για αυτό συχνά παρατηρούμε τους άντρες να λειτουργούν απόλυτα λογικά χωρίς κανένα συναίσθημα ενώ κάποιες άλλες φορές λειτουργούν με έντονα συναισθηματικό τρόπο χωρίς να επεξεργάζονται τις λογικές συνέπειες. Από την άλλη, οι γυναίκες έχουν την ικανότητα να μπορούν να ασχολούνται παράλληλα με αρκετά διαφορετικά πράγματα (πχ να μιλάνε στο τηλέφωνο την ώρα που μαγειρεύουν και παράλληλα να ετοιμάζουν τα παιδιά για το σχολείο) και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Οι άντρες με την σειρά τους, οι οποίοι δυσκολεύονται σε πολλές παράλληλες δραστηριότητες, καταφέρνουν να αφοσιώνονται σε ένα πράγμα κάθε φορά με αποτέλεσμα να έχουν μικρότερες πιθανότητες λάθους.
Βασικές διαφορές των δύο φύλων
Γυναίκες
• Προτιμούν την ισοτιμία
• Μεγαλύτερη ικανότητα αποστήθισης
• Προσανατολίζονται σε πρόσωπα και σχέσεις (υπηρεσίες)
• Στο σεξ προτιμούν πρώτα το πλησίασμα και μετά την ερωτική πράξη
• Στα προβλήματα έχουν ανάγκη για συζήτηση και κατανόηση
• Τάση για αυτοκριτική
• Κάνουν έμμεση κριτική για να μη μειώσουν τον άλλο
• Δεν καυχιούνται για επιδόσεις
• Θέτουν πιο πολλές ερωτήσεις και ψάχνουν για συμβουλές
• Προσπαθούν να πάρουν αποφάσεις ισότιμα με αποτέλεσμα οι άντρες να νομίζουν ότι δεν ξέρουν τι θέλουν
• Χρησιμοποιούν την γλώσσα για να δημιουργήσουν σχέση
• Έμφαση στην έκφραση την αρμονία και την φροντίδα
Άντρες
• Σκληρός ανταγωνισμός για την 1η θέση
• Μεγαλύτερη ικανότητα προσανατολισμού
• Προσανατολίζονται σε αντικείμενα και στόχους (παραγωγή)
• Στο σεξ προτιμούν πρώτα την πράξη και μετά το πλησίασμα
• Στα πρόβλημα έχουν ανάγκη για απομόνωση και εξεύρεση λύσης
• Εκφράζουν την διαφορετική τους άποψη
• Μειώνουν τους άλλους με παιχνιδιάρικο
• Δεν δείχνουν αδυναμία
• Δεν αναλαμβάνουν το φταίξιμο τους
• Τα ξέρουν όλα
• Παίρνουν αποφάσεις ιεραρχικά
• Αναλαμβάνουν να προτείνουν λύσεις
• Χρησιμοποιούν την γλώσσα για να τοποθετηθούν
• Έμφαση στην ανεξαρτησία και την δικαιοσύνη
Γυναίκες και άντρες φαίνεται ότι διαφέρουν σε αρκετά σημεία. Φυσικά οι διαφορές αυτές προκύπτουν και από βιολογικούς παράγοντες (εγκέφαλος, ορμόνες κτλ) αλλά και από κοινωνικούς (παραδοσιακός ρόλος των φύλων, ανατροφή, οικογενειακές ιστορίες κτλ). Ανεξάρτητα όμως από πού προέρχονται το σημαντικό είναι ότι οι διαφορές υπάρχουν, είναι εδώ και μας επηρεάζουν. Μπορεί λοιπόν, άντρες και γυναίκες, να ζουν την ίδια στιγμή και να αντιλαμβάνονται όμως τελείως διαφορετικά πράματα, να νιώθουν και να εκφράζονται με ακατανόητο ο ένας για τον άλλο τρόπο. Δυστυχώς, αρκετές από τις διαφωνίες και τους καυγάδες που ταλαιπωρούν τα περισσότερα ζευγάρια προκύπτουν από αυτές τις διαφορές.
Το εντυπωσιακό είναι ότι γυναίκες και άντρες διαφωνούν ακόμα και για τον τρόπο με τον οποίο θέλουν να διαφωνούνε. Έτσι σε ένα καυγά αυτό που συνήθως παρατηρούμε είναι τη γυναίκα από την μια μεριά συνήθως να κλαίει, να έχει συσσωρευμένο μέσα της θυμό, να θυμάται όλα τα αρνητικά της σχέσης (τουλάχιστον του τελευταίου μήνα), να θέλει να συζητηθεί άμεσα το πρόβλημα και να τρέχει πίσω από τον άντρα της μέχρι αυτός να τοποθετηθεί. Από την άλλη ο άντρας αντιμετωπίζει την όλη διαμάχη με σαρκασμό και ειρωνικά σχόλια, είναι ήρεμος και αντικειμενικός (γεγονός που εξοργίζει ακόμα περισσότερο τη γυναίκα). Στο κορύφωμα του καυγά συχνά ο άντρας διακόπτει την συζήτηση αποχωρώντας χωρίς να δώσει κάποια απάντηση, επιδιώκοντας να συζητήσει το πρόβλημα μόλις αποκατασταθεί η ηρεμία. Είναι φανερό ότι άντρες και γυναίκες μαλώνουν και διαφωνούν με αρκετά διαφορετικό τρόπο και από ότι φαίνεται η συμπεριφορά του ενός είναι κόκκινο πανί για τον άλλο.
Θεραπεία ζευγαριού
Οι θεραπείες ζευγαριών αρχίζουν στο σημείο που κάτι τελειώνει ή έχει ήδη τελειώσει: έχει περάσει ο έρωτας, έχει σταματήσει η ευχαρίστηση ή οι άνθρωποι έχουν πάψει να ξέρουν τι να κάνουν γενικότερα. Τα ζευγάρια φτάνουν σε ένα τέλος από κάτι, το οποίο μπορεί να αποτελέσει την αρχή κάτι άλλου, ίσως κάτι νέου, αλλά ίσως και κάτι παλιού, που έχει όμως στο μεταξύ χαθεί.3 Η θεραπεία ενός ζευγαριού είναι συνήθως σύντομης διάρκειας, 4 έως 10 συναντήσεις και εστιάζει συνήθως στην επίλυση κάποιων θεμάτων-δυσκολιών που αντιμετωπίζει το ζευγάρι.
Δεν είναι τόσο οι διαφορές στην προσωπικότητα, τις αξίες, τη θρησκεία ή εκείνα που ο καθένας από τους συντρόφους φέρει ως προσωπική ή κοινωνική κληρονομιά που έχουν σημασία, αλλά τι κάνει το κάθε ζευγάρι με τις διαφορές αυτές. Πώς τις διαχειρίζεται και σε τι βαθμό επηρεάζεται.
Από την εμπειρία μας δουλεύοντας συμβουλευτικά με ζευγάρια στο Κέ.Π.Α.ΨΥ. έχουμε καταλήξει ότι είναι εξαιρετικά βοηθητικό για το ίδιο το ζευγάρι να ενημερώνεται και να κατανοεί τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους αντιδρά ο κάθε σύντροφος. Οι διαφορές μεταξύ αντρών και γυναικών υπάρχουν και μάλλον θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν. Επομένως, έχει μεγάλη αξία για τον κάθε σύντροφο να παραιτηθεί οικειοθελώς από την προσπάθειά του να αλλάξει τον άλλο, να τον φέρει δηλαδή στα μέτρα του.
Αντιθέτως, ο στόχος είναι να προσπαθήσει να τον γνωρίσει, να τον καταλάβει και να τον αποδεχτεί. Το ζήτημα είναι να μάθουμε ο ένας από τον άλλο, να μάθουμε ο ένας για τον άλλο. Για να καταφέρει ένα ζευγάρι να βγει από την κρίση πρέπει πρώτα από όλα να βρει τρόπους να βελτιώσει την επικοινωνία και την αμοιβαία έκφραση συναισθημάτων, έπειτα ο κάθε σύντροφος καλείται να αποκτήσει την ικανότητα να αναγνωρίζει τις προσωπικές του ανάγκες και στη συνέχεια να μάθει να τις εκφράζει με τρόπο κατανοητό για τον άλλο.